Có phổ biến tiêu chuẩn để Nhận định một gốc mai đẹp. Tuy thế, đối với những người chuyên chơi mai thì hình ảnh cây mai đẹp là một cây mai hội đủ các nguyên tố sau đây.
Bốn tiêu chuẩn cơ bản để Phân tích chất lượng một cây mai đẹp mà những nghệ nhân chơi mai thường áp dụng:

Nhất Đế
“Đế” ở đây là phần gốc mai và bộ rễ nổi lên trên mặt đất (nếu có). Bất kỳ một cây kiểng nào thì phần gốc cũng đều quan trọng. Bởi gốc cây có chắc, lớn lớn, bộ rễ có khỏe thì mới giúp thân đứng vững và cây được sống tốt, vững mạnh mạnh.
Đối với cây mai bonsai, gốc cây lại càng là điều tiên quyết cần chuyên chú Việc ban đầu. Gốc phải phình to hơn phần thân bên trên, vừa hợp đột nhiên lại tăng cường tính mỹ quan và nghệ thuật.
Nhì Thân
Thân cây quan yếu thứ hai, bởi đối với người tiếp xúc lần đầu, thân cây sẽ là điều mà họ lưu ý đến tương đối nhiều. Một gốc mai có đẹp hay ko cũng do dạng hình thân. Thân mai hầu như quyết định tới tất cả hình dạng bên ngoài của cây mai.

Cây mai đẹp đòi hỏi phần thân phải tròn trĩnh, vững chắc, vỏ trơn láng, không bong tróc. Dáng cây thẳng, ko vặn vẹo hoặc ví như có uốn hay u sần thì phải thẩm mỹ, tạo thế nghệ thuật. Cần lưu ý thân lớn hơn cành và phải nhỏ hơn phần gốc để hài hòa về hình dáng.
>>Đọc thêm: Tìm hiểu những kỹ thuật mai quấn rễ đẹp nhất
Tam Cành
Một cây mai đẹp đạt chuẩn thì những cành nhánh trên cây mai phải dàn tỏa một cách hợp lý, phối hợp. Cành mọc vươn dài, ngay thẳng, ko gãy gập xuống dưới, không cong xuống, càng lên phía trên ngọn càng ngắn và nhỏ dần. Nhờ ấy tán lá mới có dáng tàng thông, khiến tán lá trông nhẹ nhàng và thanh tú. Cành chung cuộc ở gần gốc nhất ko được quá thấp, gần mặt chậu, che mất vẻ đẹp của gốc. Khoảng cách đúng chuẩn là từ 10-15cm.
Tứ Nụ
Người ta chọn mai bác bỏ Tết vì sắc hoa, Cho nên nụ hoa là rất quan trọng. Những cây mai có hoa to, mọc thành chùm, cánh dày, màu sắc tươi, có hương thơm sẽ là những cây mai được yêu thích hơn. Mai vàng nguyên thủy hoa sẽ có trong khoảng 5-12 cánh. Hoa ghép, hoa bonsai mai có thể có từ vài chục đến hàng trăm cánh.

>>Xem thêm: Hướng dẫn cách kích hoa mai nở nhanh ở miền bắc
Nhìn vào một gốc mai, bạn có thể thấy được thời trang và bắt mắt của chủ nhân nó. Đối với những người ham mê mai bonsai thì mai được tạo hình một cách công cu li để vừa mang tính nghệ thuật vừa mang ý nghĩa phong thủy. Một vài thế Thế trực, Thế thác đổ, Thế nhất trụ kình thiên, Thế tam đa, thế ngũ phúc,…
Không chỉ vậy, rộng rãi người lại ưa chuộng những dòng mai nguyên thủy (mai vàng bất chợt, có trong khoảng 5-12 cánh). Vì theo họ, những chậu mai vàng nguyên thủy có tuổi đời cao không chỉ có giá trị về thời gian và hội đủ các nguyên tố đế, thân, cành, nụ,.. Mà nó còn mang ý nghĩa về sự may mắn, tài lộc, trường thọ.